Obserwując debatę publiczną dotyczącą mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści, która coraz częściej pojawia się w mainstreamie, zauważyliśmy wysoki poziom jej upolitycznienia. Szczególnie widoczne jest to w temacie antysemityzmu, który jest wręcz instrumentalizowany i wykorzystywany jako narzędzie polityczne.
Upolitycznienie i wykorzystywanie nienawiści wpływa na dyskusje o przestępstwach z nienawiści. W ten sposób nie koncentrujemy się na rozwiązaniach i funkcjonowaniu organów śledczych czy sądów, a na “barwach” politycznych. W rezultacie osoby poszkodowane tracą wymiar ludzki i stają się wyłącznie przedmiotem statystyki.
Zamiast koncentrować się na niwelowaniu zjawiska, czy nad analizą wzrostu mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści, koncentrujemy się na dyskursie dotyczącym wyjątkowości i tolerancyjności “narodu polskiego”. Wpływa to na zjawisko „underreportingu”, a osoby i grupy, które wymagające wsparcia, szczególnie narażone na nienawistne ataki, obawiają się je zgłaszać i szukać wsparcia.
Dlatego też w podejmowanych działaniach zdecydowaliśmy się skoncentrować na osobach poszkodowanych. Przeanalizowaliśmy poszczególne etapy, od decyzji o zgłoszeniu przestępstwa, do prawomocnego wyroku sądowego. Osoby badane reprezentowały różne grupy społeczne, co pozwoliło poznać odmienne perspektywy doświadczeń i emocji towarzyszących na każdym z etapów postępowania. W przeprowadzonych wywiadach zwracaliśmy uwagę na aktorów
zaangażowanych na poszczególnych etapach, dlatego też w naszym badaniu prócz policji, prokuratury i sądów, pojawiają się również organizacje pozarządowe i media.
Chcielibyśmy podziękować naszym ekspertom, Marcie Orackiej i Jackowi Mazurczakowi. Jako osoby z wieloletnim doświadczeniem w tematyce i analizach przestępstw z nienawiści prowadzili badania pod kątem perspektywy i poszanowania godności osób poszkodowanych. Dziękujemy Foundation Remembrance, Responsibility and Future (EVZ Foundation), dzięki której wsparciu mogliśmy zrealizować projekt „Pre-project for the Project: Strategic Litigation as one of the Tools to Counteract Antisemitism on the Internet”.
Mamy nadzieje, że nasze działania i badanie przyczynią się do wsparcia osób narażonych, oraz kompleksowego zrozumienia wyzwań, przed jakimi stoją nie tylko osoby poszkodowane przestępstwami z nienawiści, ale również ich pełnomocnicy, śledczy, prokuratorzy i sędziowie. Zachęcamy nie tylko do korzystania z przytoczonych badań, ale również do ich rozwijania i poszerzania.