Mifgashim be Polin

„Od tysiąca lat Żydzi byli jednym z ważnych elementów życia polskiego. Od samego początku dziejów Polski dawała się zauważyć obecność Żydów i udział ich w życiu zbiorowym. Spotykamy ich wśród pierwszych narratorów faktu powstania państwowości polskiej, bili monetę za pierwszych Piastów, z każdym następnym wiekiem coraz wyraźniej i wszechstronniej zaznaczali swoją obecność. Przez tysiąc lat byli częścią rzeczywistości polskiej. Oceniano ich rozmaicie – częściej nieżyczliwie niż życzliwie, nieraz wrogo i potępiająco. A jednak byli oni jakąś częścią składową życia polskiego, zaznaczali swoją obecność, jakoś na całość tego życia wpływali.” – pisze w monografii „Żydzi w kulturze polskiej” Aleksander Hertz.

1000-letnie dziedzictwo Żydów w Polsce zostało zdominowane przez traumatyczne wydarzenia II Wojny Światowej. Pamięć o polskich Żydach to dziś przede wszystkim ślady – cmentarze, opuszczone synagogi, ślady po mezuzach we framugach. Świadectwo żydowskiej historii w Polsce jest jednak niepełne bez wspomnienia tego ogromnego dziedzictwa poprzedzającego tragiczne wydarzenia Shoah. Historia polsko-żydowskich relacji nie jest prawdziwa, jeśli ograniczymy ją do lat wojny, będzie krzywdząca dla obu stron. Ale przede wszystkim nie pozwoli zrozumieć w jakim momencie dziejowym są dzisiaj Żydzi żyjący w Polsce oraz ci, których przodkowie z niej pochodzą.

To zrozumiałe, że obraz Polski jaki przekazali swoim dzieciom i wnukom Ocaleni z Holocaustu, obciążony jest najbardziej bolesnym doświadczeniem. Tym bardziej istotne jest, by Żydzi z diaspory, którzy odwiedzają kraj przodków mogli – poza złożeniem hołdu Nieobecnym – dotknąć także innych śladów swojej historii.

Chcemy, by projekt „Mifgashim be Polin” tworzył przestrzeń do spotkania i wymiany doświadczeń, przyczyniał się do przełamania funkcjonujących na temat Polski stereotypów i rozszerzał perspektywę patrzenia na społeczność żydowską w Polsce.

Praktyczna strona projektu to spotkania z osobami prywatnymi oraz grupami szkolnymi i uniwersyteckimi z Polski, USA, Izraela i innych krajów diaspory. Proponujemy gościom takie formy jak pokazy filmów, wykłady, warsztaty, prezentacje multimedialne i dyskusje, także wspólne posiłki które dają możliwość rozmowy na mniej formalnej płaszczyźnie. Staramy się przekazywać wiedzę o historii Żydów w Polsce, informacje na temat obecnej sytuacji społeczności żydowskiej i wymieniać doświadczenia związane ze współczesnymi, globalnymi dylematami związanymi z tożsamością.